فواید سبوس گندم

در تهیه آرد سفید، سبوس گندم از آن جدا شده و حتی دور ریخته می‌شود. این در حالیست که سبوس گندم سرشار از انواع ترکیبات و مواد معدنی مفید و منبع بسیار خوب فیبر غذایی است. در حقیقت، جدا نکردن سبوس از گندم، خطر بروز بسیاری از بیماری‌ها رو کاهش می‌دهد. در ادامه مطلب درباره فواید گندم صحبت می‌کنیم.

در نصف فنجان سبوس گندم (29 گرم سبوس)، پروتئین (4/5 گرم) و فیبر (12/5 گرم که 99 درصد از فیبر مورد نیاز روزانه رو تأمین می‌کند) و نیز انواع مواد مغذی مثل تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین، ویتامین B6، پتاسیم، آهن، منیزیم، فسفر، روی و مس وجود دارد. همچنین بیش از نیمی از سلنیوم مورد نیاز روزانه رو فراهم می‌‌کند. به علاوه، انرژی کمی دارد و مصرف آن منجر به چاقی نمی‌شود. چربی آن نیز بسیار کم است. برخی از فواید سبوس گندم به شرح زیر است:

کمک به سلامتی دستگاه گوارش

با توجه به اینکه سبوس گندم منبع فیبر نامحلول است، حجم مدفوع رو افزایش داده و حرکت مدفوع در طول روده بزرگ رو سرعت می‌بخشد. به عبارتی، از بروز یبوست جلوگیری کرده و شکم رو به طور منظم به کار می‌اندازد. به علاوه، علائمی مثل نفخ و ناراحتی شکم رو هم کاهش می‌دهد زیرا فیبر نامحلول موجود در سبوس گندم بیش از فیبر نامحلولی که در جودوسر و برخی میوه‌ها و سبزیجات وجود دارد، مدفوع رو حجمی می‌نماید. سبوس گندم، پروبیوتیک نیز محسوب می‌شود و فیبر غیرقابل هضم آن، منبع غذایی خوبی برای باکتری‌های سالم روده به حساب می‌آید. افزایش تعداد این باکتری‌ها به سلامتی روده کمک می‌کند.

از بروز برخی از سرطان‌ها جلوگیری می‌کند

یکی از مهمترین این سرطان‌ها، سرطان روده بزرگ است که سومین سرطان شایع در سطح جهان می‌باشد. سبوس گندم حتی از فیبر موجود در جودوسر هم اثر بهتری در جلوگیری از ایجاد تومور دارد. رژیم‌های غذایی پرفیبر، خطر بروز سرطان روده بزرگ رو کاهش می‌دهند. سایر ترکیبات موجود در سبوس گندم مثل آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی نظیر لیگنان و اسید فیتیک نیز در جلوگیری از سرطان نقش دارند.

سبوس گندم، تولید اسیدهای چرب کوتاه‌زنجیره (SCFA) رو نیز در آزمایشات حیوانی افزایش می‌دهد. SCFA توسط باکتری‌های سالم روده تولید می‌شود و منبع اصلی مواد مغذی برای سلول‌های روده بزرگ است. مطالعات آزمایشگاهی نشان می‌دهند که SCFA از رشد تومور جلوگیری کرده و سلول‌های سرطانی روده بزرگ رو از بین می‌برد. سبوس گندم به دلیل وجود اسید فیتیک و لیگنان و نیز فیبر در آن از سرطان سینه نیز جلوگیری می‌کند.

کمک به سلامتی قلب

رژیم غذایی پرفیبر، خطر بیماری‌های قلبی رو کاهش می‌دهد زیرا کلسترول تام رو در بدن کاهش  داده و کلسترول خوب (HDL) رو افزایش می‌دهد. تری‌گلیسرید خون رو نیز تا حدودی کم می‌کند.

عوارض جانبی مصرف سبوس گندم

علیرغم فواید بسیار ارزشمند سبوس گندم، این ماده غذایی می تواند در مواردی مضر باشد زیرا:

حاوی گلوتن است

گلوتن نوعی پروتئین است که گرچه در اکثر افراد مشکلی ایجاد نمی‌کند اما برخی از افراد نمی‌توانند گلوتن رو هضم کنند و با آن به مشکل بر می‌خورند. مثلاً در بیماری سلیاک که یک بیماری خودایمنی است، بدن نسبت به گلوتن حساسیت نشان داده و علائمی مثل دردهای شکم و اسهال در فرد ایجاد می‌کند. همچنین، لایه داخلی روده باریک نیز در این افراد دچار آسیب می‌شود. برخی از افراد نیز بدون اینکه به سلیاک مبتلا باشند به گلوتن حساسیت نشان می‌دهند. بنابراین، کسانی که به سلیاک مبتلا هستند و یا به گلوتن حساسیت دارند، باید از خوردن سبوس گندم و هر ماده غذایی دیگری که گلوتن دارد، پرهیز کنند.

حاوی فروکتان است

فروکتان نوعی کربوهیدرات است که قابل هضم نیست و در روده بزرگ تخمیر می‌شود. فرایند تخمیر فروکتان، منجر به تولید گاز و سایر عوارض ناخوشایند گوارشی، مثل آروغ زدن، دردهای شکمی و اسهال، به خصوص در مبتلایان به سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) می‌شود. اگر به IBS مبتلا هستید و یا دچار عدم تحمل فروکتان هستید، از مصرف سبوس گندم پرهیز کنید.

حاوی اسید فیتیک است

این ترکیب در دانه تمام گیاهان یافت می‌شود و غلظت آن در سبوس گندم، زیاد است. اسید فیتیک از جذب برخی از مواد معدنی مثل روی، منیزیم، کلسیم و آهن جلوگیری می‌کند. البته اگر از یک رژیم غذایی متعادل استفاده می‌کنید، اسید فیتیک نمی‌تواند مشکل جدی برای شما ایجاد کند. اما اگر با اکثر وعده‌های غذایی، خوراکی‌هایی با مقدار اسید فیتیک بالا مصرف کنید، به مرور زمان دچار کمبود برخی از مواد مغذی حیاتی می‌شوید.

افزودن ناگهانی مقدار زیادی سبوس گندم به غذا

این کار باعث می‌شود که دچار مشکلات گوارشی شوید. باید سبوس رو به مرور و ابتدا در مقادیر کم وارد برنامه غذایی خود کنید و به مرور بر مقدار آن بیفزایید تا بدن به آن عادت کند. همچنین هر بار که سبوس مصرف می‌کنید، مقدار زیادی آب نیز همراه آن بنوشید.

برگرفته از:  www.healthline.com

گردآورنده:  شهرزاد رضاصادقی