امروزه بسیاری از افراد برای پرهیز از مصرف قند طبیعی، از قندهای مصنوعی استفاده میکنند و به نظر ایده مناسبی میآید. اما داستان به این سادگیها هم نیست. در این بخش، به واکنش بدن به قند طبیعی و قند مصنوعی میپردازیم.
قند طبیعی در خوراکیهایی مثل میوه (به شکل قند فروکتوز) و شیر (به شکل قند لاکتوز) یافت میشود. برخلاف قند و شکری که با چای و قهوه مصرف می کنیم، این نوع قند طبیعی، همانطور که از نامش پیداست به طور طبیعی در خوراکیها وجود دارد و محصول ساخت کارخانه نیست و ما خودمان آن را به خوراکیها اضافه نمیکنیم.
اما قند و شکر افزودنی، هم میتواند شکل طبیعی داشته باشد (مثل شکر سفید، شکر قهوهای و عسل) و هم میتواند محصول کارخانهای باشد (مثل شربت ذرت فروکتوز بالا). قند و شکر افزودنی نیز همانطور که از نامش پیداست توسط خود ما به غذاها اضافه میشود.
حال چه قند به صورت طبیعی باشد و چه کارخانهای، مصرف آن میتواند به افزایش وزن و التهاب در بدن منجر شود و فرد را در معرض افزایش خطر ابتلا به بیماریهایی مثل دیابت، بیماری قلبی، پرفشاری خون و افزایش کلسترول خون، قرار بدهد.
متأسفانه بسیاری از غذاها و نوشیدنیهای ما سرشار از شکر افزوده هستند. وجود آنها در نوشابه و شیرینی محرض است اما بخشی از این شکر افزوده هم به صورت مخفی در خوراکیهایی وجود دارد که اصلاً فکرش را هم نمیکنید. مثل سوپ، سس کچاپ و نان.
شیرینکنندههای مصنوعی محصولات کارخانهای هستند که در ابتدا برای کسانی که به دیابت مبتلا هستند، ساخته شده بودند. شیرینکنندههای مصنوعی، کالری بسیار کمی دارند. از جمله آنها میتوان به آسپارتام، ساخارین، سوکرالوز و استویا اشاره کرد.
البته وقتی که گفته میشود این محصولات در کارخانه ساخته میشوند، بدین معنی نیست که همه آنها مصنوعی هستند. مثلاً استویا در واقع از نوعی گیاه طبیعی تهیه میشود و سوکرالوز نیز از شکر تهیه میشود.
واکنش مغز به شیرینکنندههای مصنوعی
اما یک نکته مهم این است که گرچه شاید جوانههای چشایی شما نتوانند فرق بین قند طبیعی و مصنوعی را تشخیص دهند اما بدن شما قادر به تشخیص این دو از هم است. مغز ما با قند مصنوعی، فریب نمیخورد. واکنشی که مغز به قند مصنوعی از خود نشان میدهد، با واکنش آن به قند طبیعی، یکسان نیست و فرق بین این دو را میفهمد.
مصرف شکر طبیعی، بخشی از مغز را فعال میکند که منجر به آزاد شدن ترکیبات شادیآور مثل دوپامین میشود. اما وقتی که قند مصنوعی مصرف میکنیم، تنها بخشی از این مسیر فعال میشود، نه همه آن. علت این است که این نوع شیرینکنندهها، فقط طعم شیرینی را به بدن میرسانند اما انرژی (کالری) را نمیرسانند. این در حالیست که ما به انرژی برای زنده ماندن نیاز داریم و مغز این موضوع را تشخیص میدهد. پس همه مسیر شادی، فعال نمیشود.
این یعنی شما بعد از مصرف قند مصنوعی، احساس سیری و ارضا شدن از شیرینی، نمیکنید و خیلی زود هوس خوردن شیرینی واقعی دوباره به سراغ شما میآید. نتیجه این امر، افزایش احتمال بروز مشکلاتی برای سلامتی است. حتی برخی از مشاهدات حاکی از آن هستند که مصرف شیرینکنندههای مصنوعی میتواند باعث افزایش وزن شود و خطر ابتلا به دیابت نوع 2 و سایر بیماریهای قلبی – متابولیکی را بالا ببرد. البته تحقیقات هنوز نمیتوانند ثابت کنند که شیرینکنندههای مصنوعی به طور مستیقیم با بروز این مشکلات در ارتباط هستند یا خیر.
واکنش دستگاه گوارش به شیرینکنندههای مصنوعی
نحوه هضم شیرینکنندههای طبیعی و مصنوعی نیز با یکدیگر تفاوت دارد. قند طبیعی وارد فرایند طبیعی هضم میشود. یعنی قبل از ورود به گردش خون، در معده و روده، میشکند و تجزیه میشود و سپس توسط گردش خون به سلولهای بدن فرستاده میشود تا به عنوان سوخت و انرژی بدن مورد استفاده قرار بگیرد.
بعد از اینکه بدن به انرژی مورد نیاز خود رسید، بقیه این قند به صورت گلیکوژن در کبد یا سلولهای عضلانی بدن ذخیره میشود. بدن در مواقعی که به انرژی نیاز دارد به سراغ این ذخایر رفته و به عنوان سوخت در دسترس از آنها استفاده میکن.
علاوه بر این، کبد از قند طبیعی فروکتوز برای ساخت و ذخیره چربی در بدن استفاده میکند. اگر کبد دیگر جایی برای اخیره قند نداشته باشد، چربی آن زیاد شده و مشکل کبد چرب یا بیماری کبدی غیر الکلی در فرد ایجاد میشود.
اما از سویی، بخشی از قند مصنوعی، بدون اینکه هضم شود، مسیر دستگاه گوارش را طی میکند. هضم آن دسته از قندهای مصنوعی که از قند الکلی درست میشوند، مشکل است و مصرف آنها میتواند عوارضی مثل نفخ، تجمع گاز در شکم و اسهال ایجاد کند.
کلام آخر اینکه هر چیز را در حد معقول و متعادل مصرف کنید، چه قند طبیعی و چه قند مصنوعی. در مجموع سعی کنید که از شکر افزودنی تا حد امکان بسیار کم استفاده کنید. یعنی زنان روزانه بیشتر از 6 قاشق چایخوری شکر افزودنی و مردان روزانه بیشتر از 9 قاشق چایخوری شکر افزودنی، استفاده نکنند.
هر زمان که دچار هوس خوردن شیرینیجات شدید، از خوراکیهایی که به طور طبیعی شیرین هستند، مثل میوهها استفاده کنید تا علاوه بر رفع شدن هوس غذایی شما، از ویتامینها، مواد معدنی و فیبر موجود در میوهها نیز بهرمند شوید. همچنین، خوراکیهایی که شیرینی طبیعی دارند، به سرعت شیرینی و کیک و نوشابه، قند خود را بالا نمیبرند و دوباره پایین نمیاندازند.
یک توصیه مهم دیگر اینکه به جای استفاده از نوشابه رژیمی، از مخلوط آب با آبمیوه 100 درصد طبیعی استفاده کنید. به این ترتیب هم نیاز شما به شیرینی مرتفع میشود و هم شکر افزودنی یا مصنوعی مصرف نکردهاید.
برگرفته از: blog.myfitnesspal.com
کپی برداری از این مطلب و کلیه مطالب یکا، تنها با ذکر منبع، امکانپذیر میباشد و هر گونه تخلف در این زمینه، مورد پیگرد قانونی قرار خواهد گرفت.
تغذیه صحیح میتواند راز موفقیت شما در بهبود کیفیت ورزشی شما باشد. تغذی [...]
هیستامین یک ترکیب شیمیایی است که در بدن ما وجود دارد و در واقع پاسخ ای [...]