سندرم روده تحریک‌پذیر با علائمی مثل شکم‌درد، یبوست و اسهال پی‌درپی، نفخ و وجود مخاط در مدفوع، همراه است. این بیماری معمولاً به راحتی شناخته نمی‌شود، مگر اینکه فرد این علائم را به مدت حداقل 3 ماه به صورت مداوم یا به صورت رفت و برگشت، داشته باشد.
اصلاح برنامه غذایی به فرد کمک می‌کند که شدت بیماری را کاهش بدهد. البته اصلاح غذایی از فردی به فرد دیگر می‌تواند متفاوت باشد و بستگی به خود فرد هم دارد. بنابراین، توصیه می‌شود که اگر به این بیماری مبتلا هستید، یک دفتر یادداشت غذایی داشته باشید تا افزایش یا کاهش علائم را پس از خوردن هر غذا، یادداشت کنید و ببنید که هر غذا چه تأثیری بر روی شما دارد.
بهتر است که میزان فعالیت بدنی و نوع احساسات و روحیه خود را هم در این دفتر یادداشت کنید. این دفترچه، هم به خود شما و هم به متخصص تغذیه کمک می‌کند تا انتخاب‌های غذایی مناسب‌تری برای کاهش علائم بیماری داشته باشید.
نکات عمومی در تغذیه مبتلایان به سندرم روده تحریک‌پذیر
- برنامه غذایی منظم داشته باشید و وعده‌های غذایی را حذف نکنید. سعی کنید که در هر روز 5 تا 6 وعده غذای کم‌حجم مصرف کنید زیرا معده در زمان‌هایی که خالی است، حساسیت بیشتری از خود نشان می‌دهد.
- غذا را کاملاً و با آرامش بجوید. اگر عجله دارید، نصف غذا را بخورید تا بتوانید در همان مدت کوتاه که فرصت دارید، غذا را به درستی بجوید.
- از بلعیدن هوای اضافی در حین خوردن غذا پرهیز کنید زیرا علائم را تشدید می‌کند. بدین منظور نوشیدنی‌ها را قلوپ‌قلوپ ننوشید و از نی برای نوشیدن مایعات استفاده نکنید. همچنین در حین خوردن غذا صحبت نکنید و با دهان بسته، غذا را بخورید.
- روزانه 8 لیوان آب بنوشید.
- از شیرین‌کننده‌های مصنوعی و قندهای الکلی استفاده نکنید زیرا علائم سندرم روده تحریک‌پذیر را تشدید می‌کنند.
- نعناع ممکن است که به کاهش انقباضات شکم شما کمک کند. می‌توانید از چاق گرم نعناع یا کپسول روغن نعناع استفاده کنید.
نکاتی برای دریافت فیبر در بیماری سندرم روده تحریک‌پذیر
- فیبر را به مرور در برنامه غذایی خود افزایش بدهید تا به 25 تا 35 گرم در روز برسد. فیبر را از منابع متنوع مثل گندم، چاودار، جو، جودوسر، کوسکوس و کینوآ وارد رژیم غذایی خود کنید.
- همیشه در زمان‌هایی که معده‌تان خالی است، ابتدا فیبر محلول را مصرف کنید. غذاهایی که فیبر محلول دارند باید بزرگترین بخش هر وعده غذایی و میان‌وعده را تشکیل بدهند. غذاهای سرشار از فیبر محلول عبارتند از: آرد جودوسر، پاستا، برنج، سیب‌زمینی، نان فرانسوی، محصولات سویا، جو و سبوس جودوسر. مغزها، حبوبات و عدس نیز حاوی مقادیری فیبر محلول هستند.
- از مصرف فیبر نامحلول با معده خالی پرهیز کنید. همچنین، مقدار زیادی فیبر نامحلول را در یک وعده، به صورت یکجا، یا بدون حضور فیبر محلول، مصرف نکنید. مواد غذایی غنی از فیبر نامحلول عبارتند از: سبوس گندم و غلات کامل.
- دریافت چربی را به 25٪ از کل انرژی دریافت روزانه محدود کنید. هرگز با معده خالی یا در غیاب فیبر محلول، از غذاهای پرچرب استفاده نکیند.
برخی غذاهای تحریک‌کننده که علائم بیماری را تشدید می‌کنند
غذاهایی که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم، ممکن است که باعث تشدید علائم در مبتلایان به سندرم روده تحریک‌پذیر شوند. البته نیازی به حذف همه این مواد غذایی نیست. شاید برخی از آنها در شما هیچ مشکلی ایجاد نکنند زیرا همانطور که گفته شد، شدت علائم در افراد مختلف، متفاوت است.
پس باید دست به امتحان بزنید و ببینید که کدامیک شرایط بیماری را برای شما سخت‌تر می‌کنند و کدامیک هیچ اثر منفی خاصی بر شما نمی‌گذارند. اگر غذایی باعث تشدید علائم شد، آن رو به مدت دو هفته از برنامه غذایی خود حذف کنید و ببنید که آیا در بروز علائم، تغییری ایجاد می‌شود یا خیر. هر بار فقط باید یک غذای مشکوک را مورد آزمایش قرار بدهید و اندازه غذا هم باید کوچک باشد.
- حبوبات، عدس و لوبیا مثل لوبیا قرمز، لوبیای لیما، لوبیای چشم‌بلبلی، لوبیا چیتی و نخود.
- کافئین موجود در قهوه، چای و نوشیدنی‌های کربناته.
- بروکلی، گل‌کلم، کلم، جوانه بروکسل، کلم قمری و سایر سبزیجات خانواده کلم و در بدن، گاز تولید می‌کنند.
- سایر غذاهای مولد گاز مثل چغندر، ذرت، خیار، تره و پیاز
- قندهای الکلی مثل سوربیتول، مانیتول، زایلیتول که در آدامس‌های بدون قند و سایر محصولات بدون قند مثل آبنبات رژیمی، مربای رژیمی و امثال اینها یافت می‌شوند.
- غذاهای پرچرب یا سرخ‌شده مثل گوشت سرخ‌شده، سیب‌زمینی سرخ‌شده، سبزیجات سرخ‌شده، دونات، شیرینی‌جات، سس‌های خامه‌ای و سس‌های روغنی.
- لاکتوز که در فراورده‌های لبنی وجود دارد.
- غلات مثل سبوس، گندم، جودوسر و آرد ذرت.
برخی عادات سالم برای کاهش علائم روده تحریک‌پذیر
- سعی کنید که از هم از پزشک و هم از متخصص تغذیه کمک بگیرید. درمان این بیماری نیاز به مشورت با یک تیم پزشکی و متخصص دارد.
- هر روز به مدت 30 تا 60 دقیقه ورزش با شدت متوسط انجام بدهید.
- هر روز به یوگا، مدیتیشن یا تای‌چی بپردازید زیرا این روش‌ها، حملات مرتبط با استرس را به صورت چشمگیری کاهش می‌دهند.
- خواب باید از اولویت‌های زندگی باشد. کمبود خواب، توانایی بدن در کنترل استرس را مختل کرده و شما را بیش از پیش در معرض حملات بیماری قرار می‌دهد.
- از استعمال دخانیات پرهیز کنید.
- اگر از دندان مصنوعی استفاده می‌کنید، حتماً مراقب باشید که با دهان شما سازگاری داشته باشد.
برگرفته از: www.sparkpeople.com
