چرا باید چربی بخوریم تا چربی بسوزانیم؟

رژیم‌های پرچرب این روزها بسیار رایج شده‌اند و نقل محافل کاهش وزن هستند. چربی خیلی زود ما را سیر می‌کند، گرسنگی را سرکوب کرده و متابولیسم را بالا می‌برد. اما آیا افزایش مصرف چربی یک انتخاب سالم است و آیا می‌توان از آن انتظار کاهش وزن داشت؟

اکثر کسانی که رژیم کاهش وزن می‌گیرند از چربی فراری هستند و غذای خود را با کمترین میزان چربی و روغن تهیه می‌کنند و لب به کره و گردو و هر نوع چربی نمی‌زنند. گرچه این درست است که زیاده‌روی در مصرف چربی بر روی سلامتی و وزن اثر منفی می‌گذارد اما به هر حال، چربی نیز بخش مهمی از یک رژیم غذایی سالم محسوب می‌شود و نباید از برنامه غذایی حذف شود.

وجود چربی در غذا برای رشد سلولی، گرم نگه داشتن بدن و تولید انرژی، ضروری است. چربی به تولید هورمون و حفظ اندام‌های حیاتی بدن، کمک می‌کند. البته همه انواع چربی با یکدیگر برابر نیستند. چربی‌های مونو و پُلی، چربی سالم محسوب می‌شوند. اما چربی اشباع و چربی ترانس از انواع چربی‌های ناسالم هستند که باعث افزایش کلسترول بد خون و کاهش کلسترول خوب خون شده و باعث بروز التهاب در بدن و سخت شدن سرخرگ‌ها می‌شوند که در درازمدت می‌تواند به بیماری قلبی، مقاومت به انسولین، دیابت، سکته و سایر بیماری‌های تهدیدکننده زندگی، منجر شود.

برای درک نقش چربی در کاهش وزن می‌بایست ابتدا بدانید که چرا بدن ما به چربی نیاز دارد. هر گرم چربی، 9 کالری انرژی در اختیار بدن قرار می‌دهد. این در حالیست که هر گرم کربوهیدرات و پروتئنی، هر یک 4 کالری انرژی به بدن می‌رسانند.

خوراکی‌های پرچرب مثل آووکادو، ماهی تن، ماهی سالمون و روغن زیتون، محتوای مغذی بیشتری نسبت به بسیاری از غذاهای پر پروتئین و پر کربوهیدرات دارند. به همین دلیل هم بعد از مصرف کره بادام‌زمینی یا گردو، بیشتر از مصرف چیپس یا کلوچه، احساس سیری می‌کنید. وقتی که رژیم کم کربوهیدرات می‌گیرید، بدن شما از چربی به عنوان سوخت و منبع انرژی استفاده می‌کند.

به عنوان مثال رژیم کتوژنیک یا همان رژیم کتو، سرشار از چربی و حاوی مقادیر بسیار کم کربوهیدرات است. این برنامه رژِیمی، متابولیسم را از سوزاندن گلوکز به سوزاندن چربی‌ ذخیره در بدن، سوق می‌دهد.

منظور از خوردن چربی برای سوزاندن چربی چیست؟

رژیم سرشار از چربی‌های سالم از چند راه می‌تواند به کاهش وزن کمک کند. اول اینکه چربی خاصیت سیرکنندگی دارد و مصرف غذا را در مجموع، کاهش می‌دهد. به عنوان مثال میوه آووکادو هم حاوی چربی سالم است و هم فیبر دارد که هر دوی اینها به کنترل اشتها کمک می‌کنند. بنابراین باید ترس از چربی را از خود دور کنید.

آیا رژیم کتو مؤثر است؟

یکی از مثال‌های رژیم پرچرب برای کاهش وزن، رژیم کتو است. این رژیم در سال 1924 و در واقع برای درمان کودکان مبتلا به صرع ابداع شد. محققان متوجه شدند که محدود کردن مصرف پروتئین و کربوهیدرات و افزایش مصرف چربی باعث افزایش تولید کتون‌بادی‌ها در بدن می‌شود و در نتیجه بدن را وارد فازی به نام کتوزیس می‌کند. در این حالت بدن ابتدا از کربوهیدرات به عنوان سوخت استفاده کرده و بعد که ذخیره کربوهیدرات تمام شد، بدن برای تأمین انرژی، کتون‌بادی تولید می‌کند.

اساس رژیم کتو، سوختن چربی‌های بدن است. تغییرات متابولیکی که در اثر این رژیم در بدن اتفاق می‌افتند منجر به بروز یکسری عوارض ناخوشایند مثل بوی بد دهان، تکرر ادرار، خستگی مفرط، ضعف و عارضه‌ای به نام آنلفوانزای کتو، می‌شود. البته شخصی که رژیم کتو می‌گیرد، به مرور و با ورود به فاز کتوزیس، به این شرایط عادت می‌کند. عادت کردن به این رژیم ممکن است از چند روز تا چند هفته به طول بیانجامد.

فواید رژیم کتو

این رژیم، اشتها و گرسنگی را سرکوب کرده و تغییرات مثبتی در وضعیت هورمون‌های گرلین، لپتین و سایر هورمون‌های مؤثر بر اشتها، ایجاد می‌کند. به علاوه، چربی‌سوزی را افزایش داده و لذا باعث کاهش چربی ذخیره بدن می‌شود.

برخی از تحقیقات حاکی از این هستند که رژیم کتو بر روی خلق و خو اثر مثبت دارد و مانع از زوال عقلی شده و مقاومت به انسولین را نیز کم می‌کند. آزمایش بر روی موش‌های آزمایشگاهی نشان می‌دهد که رژیم کتو باعث افزایش طول عمر آنها و کاهش خطر ابتلا به سرطان و سندرم متابولیک می‌شود.

یک مقاله نیز اخیراً مدعی است که رژیم کتو در جلوگیری و درمان دیابت، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، افسردگی، اختلالات متابولیکی و هورمونی، بیماری آلزایمر، میگرن، صرع و ... مؤثر است.  

اما علیرغم آنچه گفته شد، محققان معتقدند که رژیم کتو برای همه مناسب نیست و عوارض جانبی دارد، از اسیدوز متابولیک گرفته تا بی‌اشتهایی عصبی، بیماری ماهیچه قلب و استئاتوز کبدی.  

بالاخره چربی غذا، دوست ماست و یا دشمن ما؟

چربی خوراکی، اگر از نوع درست و سالم باشد و در حد و اندازه معقول مصرف شود، می‌تواند به کاهش وزن و سلامتی عمومی بدن، کمک کند. مشکل اکثر افراد، و کسانی که از رژیم کتو پیروی می‌کنند، این است که اندازه صحیح مصرف را رعایت نمی‌کنند و یا از نوع ناسالم چربی یعنی چربی اشباع و فراوری‌شده استفاده می‌ کنند که برای سلامتی بسیار مضر است.

اگر تمرکز شما فقط بر روی درشت‌مغذی‌ها مثل چربی یا کربوهیدرات باشد، ممکن است حواس شما از تأمین ویتامین‌های ضروری و مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها و بسیاری ریزمغذی‌های دیگر، منحرف شود. همچنین ممکن است فیبر کافی مصرف نکنید که منجر به بروز یبوست و بر هم خوردن تعادل میکروب‌های طبیعی روده می‌شود.

رژیم پرچرب بر اساس شواهد به کاهش وزن کمک می‌کند اما همانطور که گفته شد باید نوع و مقدار مصرف را در نظر بگیرید. از چربی‌های سالم مثل دانه چیا، گردو، آووکادو، بادام، سالمون وحشی و روغن زیتون استفاده کنید و مصرف چربی‌های اشباع و فراوری‌شده را به حداقل برسانید. همچنین در نظر داشته باشید که رژیم کتو، تنها گزینه برای کاهش وزن نیست. بهترین نوع رژیم، رژیم مدیترانه‌ای است که سرشار از پروتئین، چربی سالم و کربوهیدرات پیچیده می‌باشد.

برگرفته از:   www.livestrong.com