اخیراً استفاده از رژیم کاهش وزن کتو یا رژیم کتوژنیک در بین کسانی که می‌خواهند کاهش وزن سریع داشته باشند رواج زیادی پیدا کرده است. اما مانند همه رژیم‌های دیگر که با ادعای کاهش وزن سریع، عوارضی رو در پی دارند، این نوع رژیم نیز مضراتی دارد که در ادامه مطلب به آنها اشاره می‌کنیم.
بدخوابی
مقدار کربوهیدرات در رژیم کتو به شدت کم است و در عوض مقدار زیادی چربی در آن وجود دارد (75 درصد چربی، 20 درصد پروتئین و فقط 5 درصد کربوهیدرات). کاهش شدید مصرف کربوهیدرات باعث می‌شود که بدن وارد فاز کتوزیس شود. در این حالت بدن به سرعت شروع به شکستن چربی‌ها می‌کند تا به عنوان سوخت از آنها استفاده کند. این امر در ظاهر به نظر خوب می‌آید اما در واقع در باعث می‌شود که فرد دچار خستگی، تحریک‌پذیری، گیجی و بدخوابی شود.
تحلیل رفتن عضلات
برعکس تصور خیلی‌ها، رژیم کتو یک رژیم پرپروتئین نیست. کمبود پروتئین برای عضلات مضر است. وقتی که از خوردن میوه، سبزیجات و غلات به دلیل داشتن کربوهیدرات پرهیز می‌کنیم، بدن مجبور می‌شود که پروتئین عضلات و سایر بافت‌ها رو اصطلاحاً بدزدد و آن رو به کربوهیدرات تبدیل کند. پروتئین بخش مهمی از اندام‌هایی مثل قلب، عضلات و نیز برخی از هورمون‌ها، آنتی‌بادی‌ها و انتقال‌دهنده‌های اصلی است. یکی از دلایل کاهش وزن سریع در اوایل رژیم کتو این است که در واقع عضلات خود رو از دست می‌دهید، نه فقط چربی رو.
تیرگی ذهنی
وقتی که بدن وارد فاز کتوزیس می‌شود، بدن شروع به چربی‌سوزی می‌کند و در نتیجه مولکوی‌هایی به نام کتون در بدن تولید می‌شوند. گرچه برخی از سلول‌های مغزی می‌توانند از کتون به عنوان سوخت استفاده کنند اما مغز در واقع روزانه به بیش از 100 گرم کربوهیدرات نیاز دارد. در نتیجه در کمبود کربوهیدرات مغز دچار مشکل می‌شود. تیرگی ذهنی از مشکلات رایج در بین کسانی است که رژیم کم‌کربوهیدرات مثل رژیم کتو می‌گیرند.
کم‌آبی بدن و گرفتگی عضلات پا
یک دلیل دیگر برای کاهش وزن سریع در اوایل رژیم کتو این است که بدن شروع به از دست دادن آب می‌کند. یکی از محصولات جانبی شکسته شدن پروتئین‌ها، نیتروژن است. آزاد شدن نیتروژن در بدن برای بدن سمی است. پس بدن مجبور است که آن رو از طریق ادرار مکرر از خود دفع کند. در نتیجه بدن آب زیادی رو از دست داده و وزن کم می‌شود. کمبود آب بدن با برهم خوردن تعادل الکترولیت‌های بدن همراه است. عضلات ما به این الکترولیت‌ها نیاز دارد. به همین دلیل کسانی که رژیم کتو می‌گیرند (و کسانی که در گذشته از رژیم اتکینز استفاده می‌کردند) به گرفتگی عضلات پاها دچار می‌شوند.
افزایش استرس
رژیم کتو حتی از رژیم‌هایی مثل پالئو و اتکینز هم محدودکننده‌تر است. کافیست که فرد یک تکه میوه بخورد تا دیگر اجازه مصرف هیچ نوع کربوهیدرات دیگری در طول روز نداشته باشد. رژیم‌های محدودکننده از نظر روانشناسی، عامل استرس هستند. محرومیت بدن از مواد مغذی و غذا باعث می‌شود که بدن وارد وضعیت اورژانسی شود. در این حالت مقدار هورمون استرس، کورتیزول، افزایش یافته و سروتونین خون که باعث آرامش می‌شود، کاهش پیدا می‌کند.
افتادن به ورطه پرخوری
این مشکل در اغلب رژیم‌های کاهش وزن دیده می‌شود. وقتی که یک گروه غذایی مثل غلات، شکر یا سایر کربوهیدرات‌ها رو به کلی حذف یا شدیداً محدود می‌کنیم، حتی از قبل هم جذاب‌تر و هوس‌انگیزتر به نظر می‌‌رسند. این مسأله ریشه روانشناسی دارد اما جنبه جسمی نیز دارد. یکی از ترکیبات شیمیایی مغز که باعث حس خوشی می‌شود سروتونین نام دارد. وقتی که سروتونین کاهش پیدا می‌کند، که همان اتفاقی است که در رژیم به شدت کم‌کربوهیدرات می‌افتد، مغز ما طوری واکنش نشان می‌دهد که چشم و دل ما به دنبال خوراکی کربوهیدراتی می‌دود. همیشه در رژیم خود کمی شکر و به مقدار کافی کربوهیدرات بگنجانید تا از فرط محرومیت به پرخوری نیفتید.
ضعف استخوان‌ها
مولکو‌ل‌های کتون که در اثر مصرف چربی در رژیم کتو و سایر رژیم‌های کم‌کربوهیدرات در بدن ایجاد می‌شوند، خاصیت اسیدی دارند. وقتی که مقدار کتون‌ها در خون افزایش پیدا می‌کند، خون اسیدی می‌شود. یکی از راهکارهای بدن برای از بین بردن حالت اسیدی زیاد خون و ایجاد تعادل این است که از موادی مثل کلسیم برای خنثی کردن این اسید، استفاده کند. لذا بدن کلسیم رو از استخوان‌ها می‌گیرد تا خون رو خنثی کند. در درازمدت، بدن با کمبود مزمن کلسیم روبرو شده و تراکم استخوان‌ها کاهش پیدا می‌کند و در نتیجه فرد دچار پوکی استخوان و شکسنندگی استخوان‌ها می‌شود.
یبوست
با حذف غلات، اکثر میوه‌ها و بسیاری از سبزیجات از رژیم غذایی، مصرف فیبر به شدت پایین می‌آید و لوله‌های گوارشی دچار کم‌کاری می‌شوند و یبوست اتفاق می‌افتد.
اختلالات تغذیه‌ای
در رژیم‌های محدودکننده، محرومیت‌های غذایی بیشتر و بیشتر می‌شوند و سرانجام فرد رو دچار اختلالات تغذیه‌ای می‌کنند. در این حالت فرد پرخوری می‌کند و از این پرخوری احساس شرم و گناه می‌کند.
بازگشت وزن حتی بیشتر از زمان قبل از شروع رژیم
رژیم کتو خیلی از غذاهای سالم رو از برنامه غذایی حذف می‌کند و ادامه دادن آن مشکل است و حتی اکثر کسانی که از این رژیم پیروی می‌کنند هم معترف هستند که این رژیم باید به صورت موقتی دنبال شود. اما مشکل موقتی بودن رژیم‌های غذایی در این است که با قطع رژیم، وزن مجدداً افزایش پیدا می‌کند و گاهی حتی از وزن اولیه هم بیشتر می‌شود و فقط در موارد کمی فرد موفق می‌شودکه وزن از دست‌رفته رو حفظ کند و از بازگشت وزن جلوگیری نماید.
حال که رژیم کتو مناسب نیست پس چه باید کرد؟
طبیعت موقتی رژیم کتو و عوارض جانبی زیاد آن باعث می‌شوند که این رژیم رو به افراد سالم برای کاهش وزن توصیه نکنیم. اگر سلامتی جسمی و روحی‌تان برای‌تان مهم است رژیمی رو دنبال کنید که تعادل داشته باشد و به شدت محدودکننده نباشد، تحرک بدنی منظم داشته باشید و استرس رو تا جای ممکن از زندگی خود دور کنید.
برگرفته از: www.rd.com
گردآورنده: شهرزاد رضاصادقی
کپی برداری از این مطلب و کلیه مطالب یکا، تنها با ذکر منبع، امکانپذیر میباشد و هر گونه تخلف در این زمینه، مورد پیگرد قانونی قرار خواهد گرفت.
تغذیه صحیح می‌تواند راز موفقیت شما در بهبود کیفیت ورزشی شما باشد. تغذی [...]
هیستامین یک ترکیب شیمیایی است که در بدن ما وجود دارد و در واقع پاسخ ای [...]
